Ngày Tị nạn Thế giới (World Refugee Day)

 

Ngày Tị nạn Thế giới (World Refugee Day)

Được một người bạn cho biết Cộng Đồng Người Việt tại Úc sẽ phối hợp với Hội Đồng AVRNC để làm TUẦN LỄ QUỐC TẾ TỊ NẠN trong tháng 6, 2024 này, qua đó tôi mới biết có ngày Tị Nạn Thế Giới World Refugee Day. Ngày này xảy ra vào 20 tháng Sáu hàng năm dành riêng cho những người tị nạn trên toàn cầu. Bản thân là một người tị nạn, tôi rất xúc động nên xin được chia sẻ sơ lược về ngày này.

Ngày Tị Nạn Thế Giới được tổ chức lần đầu tiên vào 20 tháng 6, năm 2001 để kỷ niệm 50 năm Công ước 1951 liên quan đến tình trạng của người tị nạn. Ban đầu nó được gọi là ngày tị nạn châu Phi, sau đó đại hội đồng Liên Hiệp Quốc chính thức chỉ định nó là một ngày quốc tế.

Trong dịp lễ World Refugee Day, người ta cùng nhau tổ chức các nghi thức tri ân, tưởng nhớ đến những người buộc lòng phải rời bỏ quê nhà chạy trốn đàn áp, phân biệt đối xử, mất tự do.... Đã có thống kê rằng mỗi phút có khoảng 20 người phải từ bỏ quê cha đất tổ và tài sản để trốn tránh chiến tranh, bị ngược đãi hoặc khủng bố. Họ bỗng chốc mất rất nhiều, đặc biệt bị coi là người vô tổ quốc - không được giữ quốc tịch cũ với bao đau khổ, mất mát về vật chất cũng như tinh thần.

Theo thống kê của Cao ủy tỵ nạn Liên Hiệp Quốc, hiện nay trên thế giới có gần 120 triệu người tỵ nạn, tức là cứ khoảng 100 người thì có một người bị bắt buộc sống kiếp lưu vong. Đó là chưa kể tới rất nhiều trường hợp bị cưỡng bách hồi hương, chống đối không cho tị nạn, hoặc bỏ mình trên đường tìm tự do. Hơn phân nửa số người tị nạn là trẻ em. Các em đã phải sống kinh nghiệm kinh hoàng của chiến tranh và chứng kiến các cảnh tàn sát, chết chóc gây ra chấn thương tâm lý, lại phải trực tiếp hứng chịu đau khổ vì cảnh chạy loạn, không nhà ở, không thức ăn, nước uống, không nơi nương tựa, gia đình ly tán.

Dịp lễ quốc tế người tỵ nạn, Cao Ủy Tỵ Nạn Liên Hiệp Quốc đã phát động phong trào đề cao cảnh giác, giúp mọi người hiểu biết và giúp đỡ thiết thực hơn để giúp người tị nạn có công ăn việc làm, con cái được đi học, có một mái nhà an toàn để sống. Tham gia phong trào này đã có nhiều nghệ sĩ và nhân vật nổi tiếng đóng góp để cải thiện các điều kiện sống của người di cư, giúp họ phần nào đương đầu được với tình trạng sống âu lo và đau khổ với các xung khắc và bách hại.

Các tổ chức nhân đạo, cơ quan chính phủ và doanh nghiệp cũng đã nỗ lực giúp đỡ những người tị nạn bằng nhiều cách, nhất là vận động để có người bảo lãnh, giúp người tị nạn có thể định cư ở quốc gia thứ hai.

Đây là dịp để khắp nơi nâng cao hiểu biết về các khó khăn mà người tị nạn trên khắp thế giới phải đối mặt. Hàng trăm quốc gia tổ chức các sự kiện văn hóa ý nghĩa để gây ảnh hưởng, giúp đỡ cụ thể người tị nạn, giúp họ sống có tự do, nhân quyền và phẩm giá xứng đáng.

Gần đây nhất do chiến tranh ở Afghanistan và Ukraine, làn sóng tị nạn còn lên cao hơn nữa và rất cần mọi người quan tâm, giúp đỡ.

Riêng với người Việt chúng ta, cũng đã có biết bao nhiều người tị nạn qua 2 cuộc di cư năm 1954 và 1975. Thế giới đã chứng kiến tiến trình liều chết để mong tìm nếp sống tự do và tiến bộ cho con cháu. Sự quyết tâm bi thảm này đã đánh thức lương tâm nhân loại.

Rồi còn biết bao nhiêu đồng bào đã phải bỏ mình trên đường vượt biển vượt biên tìm tự do sau 1975, hiện vẫn có nhiều tù nhân lương tâm, người dân còn phải trốn tránh ở Thái Lan và các nơi khác. Sau gần 50 năm mà cộng sản vẫn rêu rao là người dân đã sống trong hòa bình, tự do, no ấm, thế nhưng vẫn có các "thùng nhân" chết ngạt trên đường trốn tìm cuộc sống không cộng sản, biết bao người bằng mọi cách đã tìm cách để sống ở nước ngoài. Rồi phải kể tới biết bao nhiêu người phải chịu "xuất cảng lao động nước ngoài", làm việc trong điều kiện tồi tệ cũng chỉ vì sự cai trị của bạo quyền cộng sản.

Biết nói gì cho hết nỗi niềm và trải nghiệm của người tị nạn Việt Nam. Thế hệ tương lai nên học hỏi gì từ các kinh nghiệm này? Quả là chúng ta không nên để lịch sử đó bị lập lại. Chúng ta đừng quên những hy sinh to lớn mà thế hệ cha ông đã gánh chịu để mang lại đời sống tự do và dân chủ cho các thế hệ sau. Chúng ta cũng không quên cảm ơn các quốc gia đã nhân đạo, mở rộng vòng tay đón tiếp người Việt Tị Nạn chúng ta.

Đã có các tượng đài tị nạn của người Việt được xây dựng nhiều nơi trên thế giới. Riêng tại Ontario, đã có Tượng đài Tưởng Niệm Thuyền Nhân ở trước thư viện Burhamthorpe, thật vui mừng đã có những di tích này nơi xứ lạ quê người.

Trong tuần lễ này, ngày 19 tháng 6 cũng là kỷ niệm ngày Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa, nhiều nơi đã tổ chức lễ kỷ niệm, vinh danh, chúng ta nhớ ơn các chiến sĩ đã chiến đấu để bảo vệ đất nước.

Theo như khẩu hiệu chung, mong mọi người hãy cùng nhau đóng góp dù nhỏ bé để xây dựng một thế giới công bằng và nhân ái hơn.

Nguyễn Ngọc Duy Hân