Phúc, Lộc, Thọ

 Phúc, Lộc, Thọ

Nguyễn Ngọc Duy Hân

 

Tết Quý Mão vừa qua, chắc là ai cũng "ăn" thật tốt đẹp cũng như nhận nhiều lời chúc tốt lành. Riêng chúng tôi thì cũng vui, con cháu đề huề, được chúc 3 điều chính là Phúc, Lộc, Thọ nên rất sung sướng. Quả vậy, có ba điều cơ bản trong cuộc sống là may mắn (Phúc), giàu sang (Lộc), và sống lâu (Thọ) thì còn gì bằng. Vậy nay đã hết Tết, rảnh rỗi hơn mời bạn cùng tôi điểm qua vài suy nghĩ nhé.

 

Người ta thường chưng bày hình tượng bộ ba vị thần, gọi chung là ba ông "Phúc-Lộc-Thọ". Nếu sang Cali, chắc hẳn bạn đã ghé thăm thương xá Phước Lộc Thọ, còn được biết đến với tên tiếng Anh là Asian Garden Mall, là một trung tâm thương mại tại Westminster, California. Được khai trương từ năm 1987, Phước Lộc Thọ là khu mua sắm đầu tiên và lớn của người Việt tại Hoa Kỳ và được xem như một biểu tượng của cộng đồng này. Thương xá tọa lạc tại đại lộ Bolsa, là tâm điểm của khu vực Little Saigon ở quận Cam, California và cũng là nơi diễn ra nhiều hoạt động văn hóa, chính trị của cộng đồng gốc Việt tại đây.

 

Bây giờ xin trở lại với chữ đầu tiên, nó có liên hệ đến phúc đức, phúc lộc, phúc hậu, hạnh phúc. Phúc là gì mà ai cũng mơ ước chúc tụng cho nhau? Người ta định nghĩa hạnh phúc là một trạng thái cảm xúc của con người khi được thỏa mãn một nhu cầu nào đó mang tính trừu tượng, một cảm xúc bậc cao. Hạnh phúc gắn liền với quan niệm về niềm vui trong cuộc sống.

Nhưng nhiều khi hạnh phúc lại là cái gì đó thật thực tế. Chẳng hạn khi đi lỡ đường bụng đói cồn cào, lúc đó được chút gì ăn no lòng thì thật là hạnh phúc. Giả sử lúc đang bị lạnh mà được mặc cái áo len, đắp cái mền ấm không còn rét run nữa, thì lúc đó quả là hạnh phúc.

Nói chung, chính mình phải tự cảm nhận sự hạnh phúc từng ngày, đừng vì bất cứ ai hay bất cứ điều gì mà tự dày vò, làm cho mình bi thương sầu khổ.

 

Platon là một trong những người đầu tiên đã triết lý, phân loại hạnh phúc. Theo Platon, hạnh phúc có thể phân chia theo các cấp bậc: hạnh phúc xác thịt, hạnh phúc bên ngoài và hạnh phúc về tâm hồn.

 

Người ta cảm nghiệm rằng mình sẽ cảm thấy hạnh phúc nếu mình có khả năng kiểm soát và quyết định cuộc sống của chính mình, nắm vững tương lai. Điều này thì những ai may mắn sống được ở nước ngoài có thể an tâm "hưởng phước", không như gần 100 triệu dân Việt đang phải sống dưới chế độ cộng sản, không biết tương lai ra sao với nhà cầm quyền hối lộ, thối nát.

 

 

Trong đạo Công Giáo, có Tám Mối Phúc Thật là bài giảng trên núi, được ghi lại trong phúc âm Thánh Matthew và Luca. Trong đó, Chúa Giêsu cho biết đâu là Phúc thật, điều gì là cần thiết để được hưởng nước phúc trên Thiên đàng:

Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó vì Nước Trời là của họ.

Phúc thay ai hiền lành, vì họ sẽ được Đất Hứa làm gia nghiệp.

Phúc thay ai sầu khổ, vì họ sẽ được Thiên Chúa ủi an.

Phúc thay ai khát khao nên người công chính, vì họ sẽ được Thiên Chúa cho thỏa lòng.

Phúc thay ai xót thương người, vì họ sẽ được Thiên Chúa xót thương.

Phúc thay ai có tâm hồn trong sạch, vì họ sẽ được nhìn thấy Thiên Chúa.

Phúc thay ai xây dựng hoà bình, vì họ sẽ được gọi là con Thiên Chúa.

Phúc thay ai bị bách hại vì sống công chính, vì Nước Trời là của họ.

 

Trong Phật Giáo có kinh Hạnh Phúc, kinh có tới gần 40 điều cần làm để đem lại Hạnh Phúc, thí dụ không thân cận kẻ ác, học nhiều hiểu rộng, có nghề nghiệp, nói lời chân thật, phụng dưỡng cha mẹ, giúp đỡ con cái, đoạn tuyệt điều ác, đứt khỏi phiền não....

 

Cái khổ và cái sướng thường không kéo dài luôn mãi, mà thay đổi liên tục. Không ai giàu 3 họ, không ai khó 3 đời. Trong thực tế, đau khổ hôm nay có thể là cây cầu để dẫn tới hạnh phúc ngày mai. Chẳng hạn nếu chịu cực học hành, thức khuya dậy sớm làm việc sẽ có kết quả tốt trong tương lai. Thay vì sống không mục đích, không lý tưởng thì hãy tự đặt ra cho mình những mục tiêu khác nhau trong cuộc sống như: mua nhà, mua xe, học một cái gì đó... Khi biết được mục tiêu thì sẽ biết mình cần phải làm gì để đạt được mục tiêu đó, rồi niềm vui và hạnh phúc sẽ đến.

 

Chắc hẳn ai cũng nhớ câu chuyện Tái Ông mất ngựa, đại khái hôm nay mất ngựa tưởng là xui, mà sau này lại là điều hên, vì con ngựa mất đem về thêm con ngựa khác. Rồi sau đó con trai của Tái Ông cỡi ngữa bị té gãy chân, tưởng là xui nhưng ngay sau đó có chiến tranh, vì chân gãy nên con ông không bị đi lính.  

Hồi khoảng sau 1975, khi đi vượt biên bị bắt trở lại là điều buồn khổ, ai "đi" thoát đều được cho là có phúc. Bây giờ một số người kẹt lại Việt Nam hồi ấy lại làm ăn phát tài, giàu có hơn người bên hải ngoại rất nhiều.

 

Thế nhưng hạnh phúc không tùy thuộc vào số tiền trong ngân hàng, trong danh vọng nổi tiếng. Người giàu, người nổi danh phải tranh đấu, làm việc vất vả, lo lắng cạnh tranh đâu có "hưởng nhàn" được. Thuyền to sóng lớn biết bao nhiêu chuyện nhức đầu, thí dụ có cả rổ sổ đỏ như bà Phương Hằng rồi bây giờ ra sao?

"Hơn nhau tấm áo manh quần, Thả ra bóc trần, ai cũng như ai!"

Rồi để cảnh giác những ai chỉ biết cắm đầu làm giàu, ông bà ta cũng đã có câu: "Tham giàu đã thấy giàu chưa? Vừa ăn vừa khóc như mưa tháng hè".

 

Một câu chuyện tôi đọc được là có người bị bệnh nan y rất lạ, mỗi ngày đều phải vào bệnh viện để chữa trị. Anh sẽ phải sống như vậy cho đến khi chết, bạn bè ai cũng chép miệng tội nghiệp. Nhưng khi gặp mặt, anh chia sẻ: “Tôi đang hạnh phúc!” Mà anh thật sự hạnh phúc. Anh đã tìm được cho mình con đường đi tốt nhất giữa những giới hạn, trong những điều kiện anh đang có. Tâm ý anh trong sáng, anh đọc sách, viết bài, phát triễn khả năng, tăng trưởng tinh thần. Anh ngồi thiền và còn dạy thiền cho các bệnh nhân khác trong bệnh viện. Anh sống một cuộc sống tràn đầy ý nghĩa và mang niềm vui đến cho người khác. Quả thế, thay vì than vãn âu sầu, hãy tìm ra khía cạnh tích cực của vấn đề để từ đó giúp cải thiện tâm trạng cũng như góc nhìn của bản thân về một sự việc nào đó. Hãy bỏ giờ ra tìm hiểu rõ về bản thân, hiểu rõ điều mình thích và không thích, điểm mạnh và điểm yếu, mục tiêu và mong muốn của mình, từ đó tích cực thực hiện.

 

Sách vở cũng nói hạnh phúc không phải là thứ mình trì hoãn chờ tương lai, nó là thứ mà mình phải thực hiện ngay trong hiện tại. Cụ thể hơn, nếu bạn tìm được một người sẵn sàng bên cạnh mình cả lúc vui lẫn lúc buồn, thì bạn đã có được một trong những điều hạnh phúc nhất. Thật thế, khi có người thân luôn quan tâm, động viên mỗi khi gặp chuyện vui buồn thì mình sẽ được an ủi, vui vẻ rất nhiều. Vì thế, khi đã có quan hệ tốt đẹp với ai, hãy cố gắng trân trọng đừng để mất đi.

 

Mùa Xuân cây cối đâm chồi nẩy lộc, bây giờ hãy nói về chữ Lộc. Đi hái lộc cũng là một phong tục ngày đầu năm.

Bổng lộc, lợi lộc, nói nôm na là tiền là một thứ đem lại rất nhiều điều tốt đẹp: “Chẳng gì tươi tốt bằng vàng, chẳng gì lịch sự vẻ vang bằng tiền“.

“Túi luôn đầy tiền, sung sướng như tiên” thế nên Tết đến người ta luôn chúc nhau phát tài phát lộc.

Do có những sức mạnh phi thường nên đồng tiền có sức cám dỗ rất mãnh liệt, người ta tìm mọi cách để có tiền.

 

Thật thương thay khi "Tiền vào nhà khó như gió vào nhà trống", tức là nhà đang nghèo, có chút tiền thì cũng không đủ xài, không thấm đâu vào đâu.

Cũng có những người "Mất tiền mua mâm thì đâm cho thủng,

Mất tiền mua thúng thì đụng cho mòn", ý nói hành động cho bõ công sức của mình làm ra. Chẳng hạn hồi xưa khi mất tiền cưới vợ cho con, thì mẹ chồng hành hạ nàng dâu cho bõ công bõ của để cưới dâu về. Cũng may ngày nay ít còn chuyện này.

 

Nói về tiền thì ca dao cũng còn nhiều câu thấm thía lắm: "Chim quyên lưu luyến bụi riềng, vợ thì thấy đó chạy tiền không ra". Hồi xưa muốn cưới nhau mà nhà nghèo thì rất khó. Và cũng rất may ngày nay đã bớt hẳn chuyện "môn đăng hộ đối", nhất là ở hải ngoại giới trẻ tự làm việc, tự chọn người yêu, tự tổ chức đám cưới không cần bậc cha mẹ nữa.

 

"Muốn no thì phải chăm làm, một hột thóc vàng, chín hột mồ hôi", thật vậy, muốn có tiền, muốn hưởng lộc thì phải làm việc, chỉ trừ các đại gia, các người cầm đầu chính quyền ở Việt Nam ăn hối lộ mà thôi. Ăn tiền thì phải có nhiều biện pháp che giấu, đi đêm với nhau, nhưng cũng khó mà giấu mãi. Khi việc bại lộ ra thì sẽ đem tai họa cho người đưa lẫn người nhận. Việc các ông lớn của Việt Nam Xã Hội Chủ Nghĩa đang thanh trừng nhau là bằng chứng. Đồng tiền có tác dụng làm người ta thay đổi, trở nên gian xảo “Há miệng mắc quai“.

 

Mặt xấu của tiền là nó làm chia rẽ các gia đình, thậm chí tiền còn phá vỡ các cộng đồng. “Chị em hiền thật là hiền, lâm đến đồng tiền mất cả chị em“.

 

Bây giờ xin tản mạn tới chữ thứ ba trong Phúc Lộc Thọ là Thọ, là việc sống lâu.

Người ta hay chúc nhau Phước như Đông Hải, thọ tỉ Nam Sơn. Khi chết mà được trên 60 tuổi người ta ghi trên cáo phó là hưởng thọ, còn dưới 60 thì dùng chữ hưởng dương. Ngày nay tuổi thọ của con người khá cao, lên đến 80, 90. Hồi xưa 70 Thất thập cồ lai hy là quý rồi. Nhưng sống lâu thì cần khỏe mạnh, vui vẻ. Sống lâu mà yếu ớt, thậm chí như thực vật gây phiền cho con cháu, xã hội thì không biết có là điều đáng mừng không. Tuy nhiên, nếu trời bắt sống thì biết làm sao? Một bác quen với chúng tôi sống gần 100 tuổi, vẫn còn minh mẫn nhưng ăn không thấy ngon, ngủ trằn trọc, phải ở viện dưỡng lão cô đơn, bác than "chắc Chúa quên bác, không gọi bác về với Chúa rồi". Thấm thía thay câu ca dao: "Bà già đeo bị hạt tiêu,

Sống bao nhiêu tuổi nhiều điều đắng cay".

 

Phó thủ tướng Nhật Aso cách đây khá lâu đã nói: “Đúng là trời đày nếu bạn buộc phải sống trong khi bạn muốn chết. Bạn không thể ngủ ngon khi nghĩ rằng chính phủ đang phải chi tiền cho bạn. Tôi muốn chết sớm". Ông bị chỉ trích khá nặng với phát biểu này, ông phải đính chính đó chỉ là mong muốn cá nhân của riêng ông.

Được biết nhà cầm quyền Trung Cộng không chích ngừa Covid cho người già, để người già chết cho nhẹ gánh xã hội. Bạn nghĩ sao về điều này.

Còn nếu bàn tới việc Trợ tử nữa thì càng nhức đầu, thôi để khi khác nhé.

 

Tuy nhiên, nhìn chung thì ai cũng muốn sống lâu, hưởng thọ vui vầy với con cháu.  Làm sao để có «Một tinh thần lành mạnh trong một thân thể tráng kiện»?

Muốn sống thọ mà khoẻ mạnh, thì người ta chứng minh rằng khi có nhiều bạn bè mình sẽ sống vui và lâu hơn. Vì thế hãy tỏ lòng biết ơn tới những người bạn, vì họ đã giúp kéo dài tuổi thọ của mình. Chúng ta cũng biết rõ sự độc hại của thuốc lá, một nghiên cứu khoa học ở nước Anh kéo dài trong 50 năm cho thấy nếu bỏ thuốc lá ở tuổi 30 có thể kéo dài tuổi thọ lên tới 10 năm. Còn nếu bỏ thuốc lá ở tuổi 40, 50 hay 60 thì vẫn có thể lần lượt kéo dài tuổi thọ thêm 9, 6 hay 3 năm. Do đó nếu đang hút thuốc thì hãy bỏ càng sớm càng tốt.

Ngoài ra cũng cần hạn chế uống rượu bia, tăng lượng ngũ cốc và trái cây, ngủ trưa cũng giúp kéo dài tuổi thọ.

Sách tướng cho biết: "Tiếng nhỏ mà lại không vang. Thêm mắt lờ đờ, tuổi thọ khó lâu". Quả vậy, người khỏe thường tốt giọng, ăn nói rổn rảng, mắt mũi tinh anh.

 

Về già có nên vào viện dưỡng lão không là câu hỏi mà rất nhiều người quan tâm hiện nay. Theo tâm lý người Việt, con cái thì phải chăm sóc phụng dưỡng cha mẹ, đưa cha mẹ vào viện dưỡng lão là bất hiếu. Nhưng quan niệm này ngày nay đã thay đổi, vào nhà già đôi khi là chọn lựa tốt nhất cho cả gia đình, và cũng khá tốn kém.

Phúc Lộc Thọ rất cần, nhưng có lẽ sức khỏe là cần hơn hết. Để có sức khoẻ, nên bỏ những thói quen như thức khuya, ăn muộn, lười tập thể dục, khoẻ mạnh sẽ giúp bạn trở nên một con người hạnh phúc hơn từ những điều nhỏ bé. Không những sức khỏe  thể xác mà còn cần bồi dưỡng tâm thần nữa.

Người ta cũng khuyên mình cần buông bỏ. Vì cuộc đời giống như bầu trời, có lúc mưa lúc nắng, giống như bản nhạc có nốt trầm nốt thăng, giống như mặt trăng, có lúc tròn lúc khuyết, giống như trái tim đập lúc nhẹ, lúc mạnh.... Chính sự lên xuống thăng trầm tạo nên sự khác biệt, tạo nên vẻ đẹp cho cuộc đời. Vì cứ ước ao một cuộc đời "bình thường" yên ổn và khi không đạt được mong ước ta trở nên đau khổ.

Mỗi khi gặp điều bất như ý, hãy thầm nói với bản thân: Tất cả rồi cũng sẽ qua.

Nếu thực sự không đủ củi để nấu sôi một ấm nước đầy, thì hãy bỏ bớt nước đi, và đừng cố gắng chạy đi kiếm củi nữa. Khi quá mệt mỏi không đủ nghị lực để tiếp tục, thì điều dễ làm hơn là bớt lại sự tham cầu ước vọng, để thấy tâm mình nhẹ nhỏm hơn. Buông không phải là quên mà là không quá cố gắng giành lấy cái gì đó khi không thể.

 

Thi hào Nguyễn Du kết luận trong chuyện Kiều: "Đã mang lấy nghiệp vào thân, Cũng đừng trách lẫn trời gần trời xa. Thiện căn ở tại lòng ta. Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài". Chính cái Tâm này, Thiện căn này mới quyết định Phúc Họa nơi con người. Khi ta mở lòng thương yêu và quan tâm đến người khác, Phúc Lộc Thọ sẽ nảy mầm xanh tốt, mình dễ dàng trở thành bạn và dù không đòi hỏi, luôn được người khác giúp trở lại. Khi hẹp hòi ích kỷ chỉ tìm niềm vui cho riêng mình, ta dễ trở thành cô đơn, mất bạn bè và thân nhân, vì sau một thời gian, người khác sẽ nhận ra "chân tướng" của mình.

 

Dù Tết đã qua, nhưng xin chúc bạn 3 điều Phúc Lộc Thọ và sức khoẻ.

 

Nguyễn Ngọc Duy Hân