Những viên sỏi nhỏ trên
con đường lớn
Quay đi quay lại mà đã hơn 30 năm lưu lạc xứ
người. Thời gian trôi đi mau quá, nhìn lại tôi thấy mình mệt
mỏi, già cỗi hẳn từ tâm hồn đến thể xác. Cuộc sống và thời gian đã làm tôi thay
đổi khá nhiều. Ngồi ngẫm nghĩ lại, tôi thấm thía thời gian dù dằng dặc nhưng
vẫn chưa dài bằng nỗi đau, nỗi nhớ. Hơn 50 năm tuổi đời trôi qua, mình đã làm
được gì và sẽ phải làm gì?
Tôi vẫn nhớ về những ngày tháng bom đạn chiến
tranh, chui rúc dưới hầm trú ẩn để tránh pháo kích. Trong xóm thỉnh thoảng có
tiếng khóc nỉ non của gia đình người lính tử trận. Rồi tới những ngày tháng nhục
nhằn sau tháng Tư năm 1975, dù bất mãn chế độ nhưng vẫn phải đóng kịch sống qua
ngày. Ngày ấy tôi may mắn được tiếp tục đi học, tuy không làm cháu ngoan Bác Hồ,
nhưng vẫn phải họp hành, đi thủy lợi, tham dự lao động Xã hội Chủ nghĩa thường
xuyên. Sau mấy lần đổi tiền gia đình tôi trắng tay, lại phải dành dụm để thăm nuôi
hai người anh trong trại “Cải tạo” thật khó khăn. Chúng tôi phải kiên nhẫn sắp
hàng cả ngày để mong mua được vài ký bo bo, vài ổ bánh mì chai cứng. Chị Hai ở
Bến Tre bị đuổi về vùng Kinh Tế Mới, căn nhà “tội ác của Mỹ Ngụy” do anh chị
dành dụm bị lấy đi để làm Văn phòng Ủy ban Quân quản Thành phố. Chúng tôi học
chữ thì ít, học chính trị lao động thì nhiều, chán nản vô cùng.
Từ từ, phong trào “Đi” được phát triển rầm rộ.
Nay hay tin gia đình này đã vượt biên, mai hay tin bạn thân đã vùi mình trên biển
cả, hoặc bị bắt vào tù. Xã hội nhiễu nhương đói rách, chúng tôi giao động bất
an, chứng kiến nhiều câu chuyện thương tâm, gia đình tan tác. Nhà thơ Bùi Giáng
đã diễu cợt chỉ tấm bảng “Tổ hợp may mặc”mà đọc là “Tổ hợp vá mặc”, vì người dân
đâu còn tấm vải lành nào mà may, chỉ ráng vá víu để che thân.
Tôi nhớ cảnh thăm nuôi trong trại Cải tạo, những
chết chóc đói khát trên đường vượt biển. Để có được hai chữ Tự Do, biết bao
sinh mạng và khổ nhục đã được đánh đổi. Rồi cuối cùng tôi cũng may mắn vượt
biên được đến xứ Tự do, cũng như những người Tị nạn khác, chúng tôi phải chiến
đấu với hoàn cảnh mới, sinh ngữ mới, lại thêm nhớ gia đình, quê hương…. nhiều
khi buồn muốn đứt ruột.
Ngày đặt chân đến trại tị nạn Galang, tôi đã
thấy những áp bức, bất công của người Indonesia đàn áp dân Việt trong trại. Tôi
đã thấy người mình xu thời, cõng rắn cắn gà nhà, những bạn gái vì hoàn cảnh,
chút lợi nhuận mà phải cam lòng làm những chuyện không muốn. Tôi đã thấy những
người phải ra đi một mình, vì yếu lòng với nỗi cô đơn nên đành gán ghép
với người khác, để rồi sau này bị rơi vào cảnh gia đình lở dở khó xử.... Tôi
thương cảm và xót xa, nhưng chẳng làm được gì.
Sang đến Mỹ tôi đi học, đi làm thêm, mỗi ngày
ngủ rất ít, ráng kiếm tiền và học xong để có thể giúp đỡ gia đình bên Việt Nam.
Do không cân bằng trong việc dùng sức, nghỉ ngơi, tôi rất yếu. Tiền chưa kiếm
được bao nhiêu thì bố mẹ già ở Việt Nam qua đời, tôi kiểm nghiệm được rõ hơn
cái bất lực của mình, hiểu ra rằng mình thật sự nhỏ nhoi, yếu đuối.
Cũng may từ từ rồi cuộc sống cũng ổn định, tôi
lập gia đình, sanh con, nhưng niềm khắc khoải cho những đồng bào còn ở lại vẫn
luôn canh cánh trong lòng.
Họ phải sống trong cùm kẹp nghèo khổ, sự thật
bị bưng bít. Sau hơn 30 năm, dân tôi càng nghèo càng khổ. Ai nói Việt Nam bây
giờ đã được đổi mới, giàu có sung sướng? Có chăng chỉ là một thiểu số con ông
cháu cha của nhà cầm quyền. Tôi thấy các em bé ốm o, bệnh tật lang thang ăn xin
hoặc bán vé số, bán hàng rong dọc đường. Tại sao các em không được cắp sách tới
trường, vui đùa cùng chúng bạn trong thời thơ ấu? Tôi thấy những người đàn ông
gầy còm, nét ưu phiền nặng trĩu, đổ mồ hôi kể cả roi đòn để đổi lấy chén cơm.
Tôi thấy những cha mẹ già không được yên thân, trời lạnh như cắt vẫn phải mò
cua bắt ốc kiếm sống, nước mắt khô cạn vì đã bao lần khóc tử biệt sinh ly.
Một người bạn của tôi vừa đi Việt Nam về, chị
thấy ở bãi biển người dân cầm rổ đãi cát tìm vàng. Không phải đất Vũng Tàu có
vàng như trong phim Cao-bồi ngày xưa, mà người ta chỉ mong mò tìm được nữ
trang, vàng bạc của Việt Kiều làm rơi dưới biển. Sóng nước mênh mông, cơ hội nhặt
được vàng bạc là bao nhiêu? Thế nhưng đói quá, không có vốn, không có công việc
gì để làm, chẳng lẽ ngồi không chờ chết? Sang thế kỷ 21, người dân tôi vẫn còn
phải bới rác, nhặt bao ny-lông về bán lại, thế nhưng cũng phải lén lút, vì chỉ
người làm việc trong khu vực đó mới được quyền ưu tiên lượm rác. Biết bao nhiêu
người cùng đường phải đi ngoại quốc bán sức lao động rồi bị lừa gạt, hà hiếp.
Biết bao phụ nữ phải đứng đường bán thân nuôi miệng, hoặc vì chữ hiếu phải cam
chịu làm cô dâu Đài Loan, Đại Hàn, một mình lận đận nơi xứ người. Không những
phải hầu hạ, làm việc vất vả cả ngày mà có khi còn là công cụ mua vui ban đêm
cho nhà chủ. Trẻ em cũng bị bán đi lao động, đi làm con nuôi cho những người
ngoại quốc hiếm muộn, thậm chí bị bán vào động mải dâm. Có bao giờ dân Việt
mình cực nhục như vậy chưa? Có xã hội nào thấp kém như vậy chưa? Cộng Sản tiếp
tục chà đạp nhân quyền, cướp đất hại dân đàn áp tôn giáo, biết bao sự kiện vẫn
còn nóng bỏng, làm sao quên được?
Tôi vẫn hướng lòng về dân mình, nguyện cầu
cho Hòa bình và Dân chủ thật sự có được trên quê hương. Mỗi năm dịp 30 tháng 4,
gia đình tôi vẫn ra City Hall tham dự lễ Chào Cờ với nỗi niềm thương cảm. Trong
khi hát bài quốc ca, tôi thường ứa nước mắt nhớ về những ngày còn thơ ở quê
nhà, dù nghèo khổ nhưng đầy đủ mẹ cha ông bà, tự do trên đất nước của mình. Tôi
nhớ những gói xôi, những mẩu khoai mì luộc nước dừa thơm phức được ăn mỗi sáng,
nhớ những đứa bạn ngây thơ, những thầy cô đáng kính... Đôi khi tôi giận mình vì
có một trí nhớ khá tốt - nhớ cả những gì đáng lẽ quên đi sẽ dễ chịu hơn.
Có người hỏi tôi đi Chào Cờ để được cái gì.
Tôi nghĩ ngược lại, mỗi năm đến ngày ô nhục mất nước, ngày giỗ của cả dân tộc
mà vẫn không dành ra được một khoảnh khắc để hướng lòng về quê hương, thì còn
mong làm được cái gì!!? Hơn nữa, hợp quần trong ngày 30 tháng 4 còn biểu lộ được
tinh thần đoàn kết, cho người ngoại quốc thấy được sức mạnh của Cộng đồng Người
Việt. Hãy nhìn những cộng đồng bạn Ấn Độ, Đại Hàn, Hồi Giáo… xem họ to lớn như
thế nào. Trong một lần đại diện giới trẻ phát biểu trước lễ Chào Cờ, cháu Nam
con trai chúng tôi đã chia sẻ "Năm nay con 23 tuổi, đã đi chào cờ ngày 30
tháng 4 tại Toronto này 24 lần, một lần khi còn ở trong bụng mẹ". Tôi cũng
biết một người bạn, con gái anh chào đời vào đúng ngày 30 tháng 4, hôm đó anh vào bệnh
viện, an tâm thấy mẹ tròn con vuông, xong anh chạy ngay ra City Hall để tham dự
lễ Chào Cờ. Tôi rất cảm kích những tâm tình này.
Cũng có người hỏi tôi đi biểu tình Trường Sa
- Hoàng Sa mà chi, sức mấy mà bọn Trung Cộng chịu trả đất. Tôi biết điều này chứ,
tôi chỉ là một phụ nữ yếu đuối nhỏ nhoi không thích chuyện chính trị nên suy
nghĩ thật đơn giản. Nếu ăn cướp tới nhà, tôi không la làng để nó muốn lấy gì
thì lấy, thì nay nó sẽ cướp thứ này, mai nó sẽ giật thêm thứ khác. Nếu tôi cúi
đầu khiếp nhược, tôi sẽ tiếp tục bị ăn hiếp, đè bẹp. Cộng Sản có thể sẽ cắt
thêm đất dâng cho Trung Cộng nếu không có áp lực phản đối từ dân chúng. Nếu mọi
người từ quốc nội đến hải ngoại không đồng lòng lên tiếng qua các sự kiện Thái
Hà, Phương Uyên …. liệu người dân có tạm thời yên ổn như hôm nay? Tôi vốn ngại
đụng chạm, muốn được yên thân, không muốn tranh giành quyền lợi. Khi có người đối
xử bất công với tôi, tôi thường bỏ qua, nhưng tôi cũng học được kinh nghiệm đau
thương để có thái độ với Cộng Sản, để làm một chút gì - dù bé nhỏ - để tỏ lòng
quan tâm đến đất nước, đến người dân tôi. Nhớ hôm thắp nến cầu cho Nhân Quyền
và Thái Hà ở Hamilton, tôi gặp một anh bạn không thân lắm. Vừa thấy tôi từ xa,
anh xúc động với cặp mắt long lanh, chạy tới hỏi tôi: Chị hay cái gì chưa? Nó
đánh dân mình đây nè! Vừa nói anh vừa đưa cho tôi xem hình ảnh mới nhất trên
internet của những giáo dân bị hành hung. Tôi quý mến anh hơn từ hôm đó, vì anh
dùng hai tiếng "dân mình", và
đã đồng cảm trước đau khổ của "dân
mình". Tháng Tư Đen, một số người đề ra chiến dịch tẩy chay, không gởi
tiền, không về thăm Việt Nam, mục đích cho nhà nước biết được sức mạnh kinh tế
của người Việt hải ngoại. Tôi hiểu đây là điều ít nhất mình có thể làm được
trong lúc này. Bao nhiêu anh linh, bao nhiêu xương máu đã đổ ra cho quê hương,
mình là cháu con nỡ lòng nào thờ ơ? Tôi mong có người lãnh đạo tốt, tôi mong có
cơ hội đóng góp nhiều hơn cho đồng bào tôi bớt khổ, cho đất nước Việt Nam có
ngày vinh sáng.
Dù gì đi nữa tôi luôn nhủ lòng - Mình phải
chiến đấu với hoàn cảnh, vươn lên chu toàn bổn phận với bản thân, gia đình và
góp phần xây dựng một cộng đồng Việt Nam bé nhỏ nhưng đoàn kết yêu thương, nhưng
cuối cùng xét lại, trong tôi chỉ còn một chút lòng thành - và chỉ có thế. Dù
tôi thiết tha muốn nói, dù tôi thiết tha muốn làm - dù là những công việc bé nhỏ,
dù là những dòng chữ ngại ngùng để nhìn lại chính mình. Những gì sẽ đến và những
gì đã qua đi, thái độ và trách nhiệm mình phải như thế nào? Làm sao để không thấy
rằng quá khứ là một dấu chấm than, và tương lai không là một dấu chấm hỏi to tướng?
Tôi ước mong mình là viên sỏi nhỏ mong manh, nằm khiêm nhu nhưng không thể thiếu
trên con đường vạn dặm.
Khi con cái đi học bắt đầu khôn hơn, chúng tôi
có thêm chút giờ để tham gia vài sinh hoạt trong Cộng đồng và nhà thờ, nhưng sự
nhiệt thành và thiện chí không hẳn là yếu tố đem lại ích lợi, niềm vui trong
công việc. Vợ chồng tôi đã nóng nảy cãi cọ nhau vì bất đồng ý kiến và mệt mỏi.
Đối với anh em, có lẽ vì muốn đạt đến mục đích tốt nhất cho việc chung, nên đã
có hiểu lầm, giận hờn vì cách làm việc và cái nhìn khác nhau. Tệ hơn, tôi cũng
đã thấy được một vài cá nhân thiếu thiện ý, vì chút tự ái cá nhân mà gây chia rẽ
nội bộ, làm việc gian tà trở ngại cho công việc chung. Tôi đã chán nản và thất vọng.
Tôi cũng từng nhủ lòng sẽ bỏ mặc mọi sự, chỉ lo cho mình và gia đình mình là đủ.
Rồi lại khi ấy, chính tôi cũng thấy những gương hy sinh chịu đựng, kiên trì của
người khác và được họ nâng đỡ, lôi kéo vào những sinh hoạt chung trở lại. Nhất là khi nghĩ tới những người ở Việt Nam, bị đàn áp, cầm tù, cả gia đình liên lụy mà họ còn dám hy sinh lên tiếng cho Công Lý và Sự Thật, thì sá gì một chút cố gắng, chịu đựng của mình ở hải ngoại này!
Tôi nhớ cũng lâu lắm rồi, trong một lần Hội
chợ Tết của Cộng đồng, gia đình tôi có tham gia trong gian hàng cứu lụt của một
Hội đoàn. Mọi chuyện tương đối tốt đẹp, gian hàng có vẻ thu hút thì một chuyện
không hay xảy ra. Có hai trẻ em Việt Nam vào khoảng 15, 16 tuổi đã cầm dao đâm
nhau trong Hội Chợ, và cảnh sát địa phương đã cấm không cho gian hàng tiếp tục
hoạt động, vì dù sao cách gây quỹ của chúng tôi cũng dính líu tới trò chơi có đặt
tiền. Những con em trong Hội đi bán hoa hồng gây quỹ cũng bị xua đuổi, cấm bán
hoa bên Hội trường Văn nghệ vì Ban Tổ chức không muốn khán giả đem hoa lên tặng
các ca sĩ, gây trở ngại trên sân khấu. Tôi thật sự mệt và chán, thiện chí tiêu
tan, quyết định năm tới sẽ không tham gia gian hàng Hội chợ nữa. Năm nào Việt Nam
cũng bị thiên tai bão lụt, lòng nhân ái cũng phải tiêu hao, hơn nữa đồng tiền
kiếm được ngày càng khó khăn, đứng ra xin hoài cũng thấy áy náy. Nhưng tối về,
nghe đứa con trai út cầu nguyện trước bữa ăn mà tôi suy nghĩ. Cháu cảm ơn Chúa
đã cho ngày qua làm được việc tốt, và xin cho năm sau đi bán hoa đừng bị người
ta đuổi nữa để bán được nhiều bông. Tôi ngạc nhiên hỏi con chưa mệt, chưa chán
sao mà còn tính chuyện năm tới tham dự gian hàng. Nó hăng hái nói mình phải
ráng lại lần nữa chứ mẹ. Năm tới mình có kinh nghiệm sẽ tổ chức khéo léo hơn để
tránh những khó khăn như năm nay. Tôi cảm kích lòng nhiệt thành của cháu. Tôi
xúc động nhìn đôi bàn tay non trẻ trầy trụa vì bị gai đâm. Chúng đã mua hoa giá
sĩ chưa cắt gai, tự gói lấy để giá được rẻ. Tôi nhớ cảm giác thất vọng của mình
ban chiều khi thấy hai trẻ cầm dao đâm nhau rồi bị bắt đem đi. Tôi biết chuyện
này hôm sau sẽ được báo chí khai thác, người đọc sẽ thấy chán nản vì tuổi trẻ
Việt Nam Hải ngoại đã làm chuyện xấu. Tôi đã quên rằng ngoài hai em nhỏ nóng nảy
làm chuyện đáng tiếc, vẫn còn có rất nhiều thiếu niên khác đang làm những việc
thiện nguyện đầy ý nghĩa. Ít nhất cũng có mười mấy em trong Hội đi bán hoa, đi
trực gian hàng, cố gắng góp phần vào việc xoa dịu nỗi đau khổ của những đồng
bào kém may mắn. Còn biết bao em Hướng đạo, Sinh viên, Thanh niên Phật giáo,
Công giáo .... đang đóng góp cho cộng đồng, sinh hoạt xã hội. Bên gian hàng đồ
ăn, cũng có những người con, người em hăng hái phụ giúp cha mẹ buôn bán, kiếm
tiền cho gia đình.... Tôi cũng biết một số bạn bè, nhất là những người trẻ đã
không quản ngại khó khăn tốn kém, luôn góp công sức trong việc chung mà không hề
so đo, đòi hỏi một chút danh lợi, bù đắp. Tôi có quen những bác lớn tuổi nhịn
hút thuốc, uống bia để giúp người nghèo khổ và luôn luôn hoài cổ, yêu tổ quốc
trên hết. Riêng tại Toronto những năm gần đây đã có Đoàn Thanh Niên Phan Bội Châu
luôn cố gắng sinh hoạt, học hỏi để góp phần bảo tồn và phát huy
văn hóa Việt, mong ước đóng góp cụ thể cho Dân Chủ và Nhân Quyền tại Việt Nam.
Những việc này có lẽ sẽ không được tờ báo địa
phương nào đặc biệt nhắc tới. Nó như những viên sỏi nhỏ trắng tinh lót trên con
đường thiên lý, nếu tôi có cơ hội nhặt những hòn sỏi này lên ngắm nghía, sẽ thấy
chúng tròn trịa xinh đẹp dường bao. Tôi biết mình nên vững tin vào thế hệ mới,
vào tuổi trẻ với những tinh hoa hấp thụ được của cả Đông và Tây. Tôi đã hiểu được
phần nào những cá tính, cách sắp xếp công việc, hoàn cảnh sống khác nhau không
là trở ngại trong việc chung. Miễn là mình biết hòa đồng với mọi người, đặt lợi
ích chung lên trên thì kết quả sẽ tương đối tối đẹp. Tôi không còn mong sự tuyệt
đối, không bắt mọi người phải giống mình, tôi bắt đầu thực hành bài học nhẫn nại,
kiên trì và lạc quan trong cuộc sống. Tôi cố gắng bắt đầu - dù là một bắt đầu
đã muộn - để thay đổi trong suy nghĩ, việc làm. Hãy là một chiến sỹ chiến đấu với
chính những khuyết điểm của mình.
Tôi thật lòng cảm kích những
bác lớn tuổi không quản ngại đường xa, sức khỏe yếu kém, luôn có mặt và đóng
góp cho việc chung. Tôi ngưỡng mộ những anh chị đấu tranh không mệt mỏi để ủng
hộ cho các phong trào Dân chủ tại Việt Nam. Tôi trân trọng những bài viết,
những sáng tác nhạc đã góp phần nâng cao tinh thần tranh đấu, ca ngợi tình thương
nhân loại. Tôi biết mình cần phải có một tấm lòng, từng chút từng chút một để
làm đẹp cuộc sống. Một ngọn gió mong manh không làm lung lay nổi cành cây gai
góc to lớn, nhưng nhiều ngọn gió góp sức, có thể lay động làm gãy từng cành, từng
nhánh rồi có ngày đạt được mục đích tốt đẹp. Tôi biết mình cần phải tích cực học
hỏi, có hành động cụ thể thay vì ngồi im chờ đợi hoặc lên tiếng trách cứ, kết tội
người khác. Vẫn có những tên "công an mạng", những người xấu viết lời
chửi bới làm nản lòng mọi người trên các diễn đàn, nhưng nói chung tinh thần
đoàn kết, sắt son với quê hương, với dân tộc vẫn luôn triển nở.
Gần đây một số người bạn chúng tôi bên Boston,
USA chuẩn bị mừng 30 thành lập Hội Diên Hồng, ngày ấy Lịch sử đã vang rền câu nói
Quyết chiến tại Hội Nghị Diên Hồng, dù nước yếu vẫn không sờn lòng chống ngoại
xâm. Ngày nay bọn Tàu Cộng cũng đang xâm lăng Việt Nam theo lối mới, trong khi
nhà cầm quyền Cộng Sản lại bán đất cầu vinh, đàn áp người yêu nước, câu nói Quyết
chiến lại càng cần hơn nữa để bảo vệ đất nước. Thành lập và duy trì Hội trong
chặng đường 30 năm không phải dễ, tôi tin chắc họ cũng trải qua bao khó khăn, mệt
mỏi, nhưng cuối cùng Hội vẫn còn, tinh thần đấu tranh và bảo tồn Văn hóa mãi tiếp
tục. Tôi xin chúc mừng và cầu mong tinh thần Diên Hồng luôn còn mãi. Mai này
khi đất nước thật sự Tự Do Dân Chủ, thanh bình no ấm, chúng ta vẫn cần tinh thần
Diên Hồng để “quyết chiến” với những thói quen xấu, tinh thần tiêu cực của chính
mình, để chúng ta chiến thắng trong tinh thần, trong văn hóa và tình người.
Tôi thương người dân Việt Nam cùng khổ, tôi
quý màu Cờ Vàng đất nước. Ước gì mọi người cùng đoàn kết, cùng góp một bàn tay
để làm một chút gì cho quê hương, cho thế giới. Chúng ta cùng nắm tay, cùng
nhìn lại để vươn lên, có sức mạnh nào bằng sức mạnh của sự yêu thương và đoàn kết.....
Nguyễn Ngọc Duy Hân
No comments:
Post a Comment